De Orthomoleculaire voedingsgids
Alles begint met de theorie van de orthomoleculaire voedingsleer en welke impact dit heeft op onze dagelijkse voeding. De theorie geeft uitleg over wat orthomoleculaire voeding is en basisgedachten achter de orthomoleculaire voedingsleer. Wat wel en wat juist niet orthomoleculair is. Ik wil hiermee ontstaat een manier van denken en handelen in de keuken bevorderen, die onze lichamelijke en mentale gezondheid ten goede komt.
De orthomoleculaire voedingsleer streeft naar evenwicht
- Van de zuurgraad van het lichaam om verzuring en daarmee ontstekingen te voorkomen
- Op hormonaal en neurotransmitter niveau
- In de darmflora zodat de weerstand hoog blijft
- Ten aanzien van de bloedsuikerspiegel
Waar staat Orthomoleculaire voeding voor?
Orthomoleculaire voeding staat voor lichaamsopbouwende voeding die de kwaliteit van het leven waarborgt. Door een orthomoleculair voedingspatroon ontstaat er in eerste instantie meer energie en andere positieve gevolgen zoals een beter slaappatroon, een minder opgejaagd gevoel, een rustiger hoofd, meer heldere gedachten, minder malende gedachten, minder stressgevoeligheid, grotere efficiëntie, minder krampen, minder droge huid, minder haaruitval, minder last van gebroken nagels, minder snel kwetsuren, minder snel hoofdpijn, meer gewichtsverlies en een sterker bewustzijn. Daarnaast verbetert de weerstand aanzienlijk, zodat onder meer bacteriën en virussen geen grip op ons krijgen.
Wanneer we ons voedingspatroon willen aanpassen, moeten we de volgende stappen zetten:
- Bewustwording dat voeding maakt wie we zijn of willen zijn;
- Kennis vergaren over orthomoleculaire voeding;
- Toepassen van de kennis door de dit om te zetten tot een dagelijks orthomoleculair voedingspatroon
Voor wie is de Orthomoleculaire voedingsgids bestemd?
De voedingsgids is voor iedereen bestemd die meer wilt leren over Orthomoleculaire voedingsleer. Van beginners tot gevorderden. De gids bevat zowel theoretisch als praktische informatie om jouw voedingspatroon naar een gezonder niveau te tillen.
De basis van orthomoleculaire voedingsleer
Orthomoleculaire voeding heeft een aantal elementen nodig om de gezondheid te bevorderen en te onderhouden:
- Eiwitten; want eiwitbronnen zijn de bouwstof van ons lichaam. Ook de bouwstof van enzymen zoals spijsverteringenzymen en andere regelstoffen.
- Groenten; omdat daar vele bouwstoffen en beschermende stoffen zoals vitaminen, mineralen, fytonutriënten in voorkomen en vezels zoals inuline die de darmflora (goede darmbacteriën) onderhouden.
- Vetten; als brandstof en bouwstof voor de cellen, hormonen en neurotransmitters (signaalstoffen) maar dan wel in de juiste verhouding verzadigd en onverzadigd vet. Daarbij in ogenschouw genomen dat ook binnen de groep onverzadigd vet de verhouding omega 3 en 6, zodat cellen flexibel blijven en wij daarbij ontstekingen weren.
- Water; voor het grootste deel bestaan wij uit water en verdient dus de nodige aandacht.
Inhoud van de Orthomoleculaire basisgids
In dit stuk content geef ik meer informatie over deze lichaamcelopbouwende voedingsgroepen waarbij ik nadrukkelijk wil opmerken dat ook afwisseling en variatie van de voedingsmiddelen binnen deze groepen van groot belang is voor de gezondheid. Het meest ideale is om ieder voedingsmiddel pas na 2 of 3 dagen weer in het patroon te laten terugkeren. Vervolgens bespreek ik orthomoleculaire voeding waar onze gezondheid onder te lijden heeft en beter buiten het patroon kunnen blijven.
Inhoudsopgave
Eiwitten als fundament
Eiwitten zijn onze bouwstoffen maar helaas verdrijven de koolhydraten in de vorm van brood, pasta, rijst en suiker/zoetigheid vaak de eiwitten uit ons westerse patroon. Daarnaast hebben eiwitten koolhydraten andere enzymen nodig om te verteerd te worden. Door de combinatie van eiwitten en koolhydraten werken de spijsverteringsenzymen minder efficiënt met als gevolg dat voedsel minder goed verteert. Dat kost onder meer energie en rottende bestanddelen ontstaan in de darmen, wat waar te nemen is door een opgeblazen buik en ruikende ontlasting. De vorm van koolhydraten die dit niet veroorzaakt is groenten.
Hoeveelheden eiwitten
Eiwitten zijn weliswaar de bouwstoffen van ons lichaam maar een te veel kan net zo kankerverwekkend zijn als een te weinig aan eiwitten. Een teveel aan eiwitten is daarnaast een belasting voor het lichaam. Specifiek voor de lever maar ook nieren en hart krijgen het zwaar te verduren.
De eiwitvertering vraagt het meeste van onze spijsverteringsenzymen. Tussen 7.00 en 14.00 is er een maximale productie van spijsverteringsenzymen. Na 14.00 daalt de productie en rond 19.00 verteren wij ons voedsel geheel op eigen kracht wat veel energie kost. De enzymwerking gaat ook achteruit als je teveel drinkt tijdens de maaltijden.
Voor de productie van spijsverteringsenzymen zijn eiwitten, vitaminen en mineralen nodig. Door suiker, cafeïne, zuivel, granen, peulvruchten, vlees en frisdrank (vooral cola) binden wij deze mineralen en vitaminen en scheiden we deze broodnodige co-factoren uit. In vergelijking met koolhydraten en vetten geven de eiwitten het grootste gevoel van verzadiging en hebben geen invloed op de bloedsuikerspiegel.
Hoeveel eiwit kan een lichaam aan?
Per 4 uur kan het lichaam gemiddeld 20 gram eiwit aan. En als we de vertering optimaal maken door eiwitten en granen niet te combineren heeft het lichaam genoeg aan 15 gram eiwit per maaltijd. Vergeet niet dat ook in groenten eiwitten aanwezig zijn. Om een idee te geven hoe we aan 20 gram eiwitten komen zijn de volgende hoeveelheden per maaltijd een leidraad.
- Kippeneieren 2 stuks
- Kwark 70 gram
- Yoghurt 100 gram
- Paddenstoelen 250 gram
- Peulvruchten 30 gram droog gewicht
- Vis/wild/gevogelte/vlees 100 gram
- Zaden 100 gram
- Spruiten 400 gram
- Broccoli 500 gram
Vanwege de zware vertering en allergenen geeft de orthomoleculaire voedingsleer de volgende richtlijnen over noten en kaas:
- Noten maximaal 40 gram per dag, bij voorkeur zelfs maar eens in de 3 dagen
- Kaas maximaal 20 gram per dag, bij voorkeur zelfs maar eens in de 3 dagen
Deze hoeveelheden geven al bescheidenheid aan. Drie kleine maaltijden per dag, geen tussendoortjes en van 19.00 tot 7.00 niet eten zorgen dat je vanzelf aan intermitting fasting doet. Intermitting fasting, intermittent fasting ofwel vasten hoeft dus niet bij een gezond orthomoleculair voedingspatroon. Waarom is het intermitting fasting zo een hype geworden. Omdat we over het algemeen te veel eten. Beperking van kcal heeft zeker zijn voordelen:
- efficiëntere functioneren van onze spijsvertering
- het zorgt dat pathogenen zoals ziekmakende bacterie, parasieten en virussen minder kans krijgen zich te vestigen in ons systeem
- het activeert de neurogenese ofwel de aanmaak van nieuwe hersencellen, zie https://colleges.gezonddoorvoeding.com/colleges/alzheimer-en-depressie/
Dus in plaats van ineens dagen niet meer eten of maar 1 maaltijd per dag maak er een gewoonte van 3 maal daags een kleine maaltijd te gebruiken die vooral bestaat uit groenten met een eiwitbron en je hebt dagelijks de bovenstaande voordelen. En de kans dat je van slag raakt omdat je te snel ontgift voorkom je hiermee ook, zie https://colleges.gezonddoorvoeding.com/colleges/lever-en-ontgiften
De verteerbaarheid van de eiwitten
De ene eiwitbron is lichter te verteren dan de andere. Met lichter verteerbaar bedoel ik in dit geval dat het minder energie kost om de eiwitten te verteren. Hieronder geef ik in grote lijnen een overzicht van eiwitbronnen van licht tot zwaar verteerbaar.
- Groenten, vooral spruiten, broccoli en knoflook zijn relatief eiwitrijk
- Verse peulvruchten zoals sperziebonen, snijbonen, sugarsnaps, peultjes
- Zalm, haring, makreel, sardines, ansjovis
- Doperwten, linzen
- Paddenstoelen, champignons
- Zaden
- Zeewolf, heilbot
- Victoriabaars, roodbaars, zeebaars
- Kabeljauw
- Garnalen, mosselen
- Zacht gekookt ei
- Hard gekookt ei
- Gebakken ei
- Kalkoen, kip
- Kippenlever
- Wild
- Lamsvlees, rundvlees
- Kapucijners, witte bonen, bruine bonen, noten
- Geitenyoghurt
- Geitenkaas
- Geitenkwark
- Koemelkkaas, koemelkyoghurt
- Koemelkkwark
De optimale eiwitverhouding is 60% plantaardig en slechts 40% dierlijk eiwit. In ons westerse patroon hebben de dierlijke eiwitten echter de overhand.
Een aantal voorbeelden van combinaties die licht of zwaarder verteerbaar zijn.
Moeilijk verteerbare combinaties van eiwitbronnen vallen zwaar, kosten veel energie en doen vooral een grote aanslag op de spijsverteringsenzymen. Na iedere maaltijd gaat ons lichaam automatisch in een ontstekingsproces, dat is een heel normale gang van zaken. De verteringsenzymen zorgen dat dit weer in juiste banen wordt geleid. Als er echter een te grote aanslag op deze spijsverteringsenzymen wordt gedaan door een zwaar verteerbare maaltijd of een teveel aan voeding dat blijft het lichaam in de ontstekingsfase.
Combinaties die goed vallen, ofwel licht verteerbaar zijn:
- Rauwe groenten samen met gekookte groenten, eventueel met olie of boter
- Rauwe en/of gekookte groenten met een eiwitbron, zoals vlees, vis, gevogelte, ei
- Rauwe en/of gekookte groenten met noten of zaden
- Verse peulvruchten zoals snijbonen, sperziebonen en sugar snaps met groenten
- Ei combineert overal goed bij maar denk dan wel om de hoeveelheden: 1 ei met 50 gram vis, vlees of zaden
Wat moeizamere combinaties zijn:
- Groenten met een eiwitbron, zoals vlees, vis in combinatie met noten, zaden
- Aardappelen met groenten en vis, vlees of noten
- Peulvruchten zoals bruine bonen met groenten en noten
- Groenten met een yoghurtsaus en noten of zaden
Moeilijk verteerbare combinaties zijn:
- Verschillende eiwitbronnen bij elkaar, bijvoorbeeld vlees met vis, vis, vlees of soja met kaas, soja met vlees of vis
- Een eiwitbron, zoals vlees of vis, met (gebakken) aardappelen of granen
- Peulvruchten met een andere eiwitbron, zoals kapucijners met spek of bruine bonen met gehakt
Een goede eiwitvertering is van cruciaal belang
Ons slijmvlies heeft 1 aminozuur/eiwit in het bijzonder nodig voor het onderhoud, dat is glutamine. Dit aminozuur komt voor in alle eiwitbronnen. Toch kan je er een tekort aan krijgen door een slechte eiwitvertering. Het veroorzaakt een verminderde weerstand.
Het is ten alle tijden belangrijk onze weerstand hoog te houden. Een groot deel van onze weerstand zit in onze darmen in de vorm van een gezonde darmflora. Deze darmbacteriën onderhouden op hun beurt ons darmslijmvlies. En dat darmslijmvlies is net al onze huid een bescherming om ongewenste stoffen, ziekmakende bacteriën, virussen en dergelijke buiten te houden.
De corona virussen zijn er al sinds de jaren 60 in diverse vormen aanwezig, niks nieuws onder de zon. Het corona virus krijgt echter de kans om zich heen grijpen omdat de weerstand laag is. Hierbij is dan zelfs het longslijmvlies al van mindere kwaliteit. Dat geeft sowieso al aan dat het darmslijmvlies ook niet optimaal is.
Het apenpokken virus ligt op de loer. Maar ook het Westnijlvirus waart al een tijdje rond. Die virussen blijven, dat hoort erbij. Wat wij kunnen doen, is zorgen dat virussen niet verder binnen komt dan het slijmvlies. Dus opbouwen en onderhouden, zie https://colleges.gezonddoorvoeding.com/colleges/weerstand-tegen-virussen/
en voor het opbouwen van het slijmvlies zie in dit college het onderdeel ontstekingen: https://colleges.gezonddoorvoeding.com/colleges/allergie-of-intolerantie/
Noten als eiwitbron maar waar let je op….
Noten zijn door hun combinatie van eiwit en koolhydraat zwaar verteerbaar. Het valt weliswaar onder de eiwitbronnen maar het vetgehalte is ook nog een hoog. Dat ligt tussen de 45 en 75%. Het wordt vaak bestempeld als heel gezond omdat een groot deel onverzadigd vet is. Echter we praten dan wel over de omega 6 vorm die bij een teveel ten opzicht van de omega 3 ontstekingsbevorderend werkt.
De enige noot die een noemenswaardige hoeveelheid omega 3 heeft is de walnoot, maar ook deze noot bevat ruim omega 6. Een noot met vooral het ontsteking neutrale omega 9 en amper omega 6 is de hazelnoot. De cashewnoot heeft een mooi gehalte aan omega 9 maar ook redelijk wat omega 6. Net als de pistachenoot. Macadamia’s hebben een groot deel omega 9 vetzuren en zelfs een deel omega 7 wat goed voor de huid is. Zo kan ik nog wel even door gaan maar mijn boodschap is dat je je niet mag verkijken op alleen het woord onverzadigd vetzuur.
De zware verteerbaarheid van noten kunnen we iets verlichten door deze te verwarmen maar dat mag alleen op zeer lage temperatuur. Het frituren in de zonnebloemolie of pindaolie is schadelijk voor ons. Zowel de olie in de noot als de olie waarin het bewerkt wordt oxideert door de hoge temperaturen. De olie kan daar niet tegen en dat verzorgt schadelijke stoffen. Roosteren op lage verwarmingsbron (pan of oven) is wel een mogelijkheid zodat het de vertering van de rauwe noten vergemakkelijkt. Indien je een gerecht maakt met noten kijk dan ook naar de temperatuur waarop dit bereid wordt en kies dan je noot. Hoge temperatuur (160 graden of hoger) van de oven of bijvoorbeeld voor het bakken van pannenkoekjes, kies dan bij voorkeur de hazelnoot.
Dus verwarmde noten verteer je beter maar de bereiding is belangrijk omdat je anders schadelijke stoffen creëert. Rauwe noten fijnmalen is ook een mogelijkheid om de vertering lichter te maken. Echter zodra je noten (ook zaden) fijnmaalt oxideren de onverzadigde vetten, dus direct gebruiken is mijn advies.
Waarom geen (koemelk) zuivel?
De eiwitbron zuivel is in het huidige Nederlandse voedingspatroon haast niet weg te denken. Maar zuivel kwam in het patroon van onze oerouders niet voor. Is zuivel wel noodzakelijk? Ondanks dat yoghurt de lever en de darmflora kan ondersteunen is het toch raadzaam hier spaarzaam mee om te gaan. Waarom? Hieronder verschillende redenen:
Ten eerste omdat wij vooral de koemelk eiwitten slecht kunnen verteren waardoor de eiwitten als te grote stukken in de darmen aankomen, met allergie als gevolg. Veel mensen hebben door een slecht voedingspatroon inmiddels te weinig maagzuur en te weinig alvleesklier enzymen om de moeilijk verteerbare melkeiwitten om te zetten.
Ten tweede omdat de meeste zuivel lactose (melksuiker) bevat, die voor velen van ons slecht verteerbaar is. Koemelk spant daarbij de kroon met 4,6% melksuiker. Melksuiker verteren wij slecht omdat het enzym lactase, dat de lactose verteert, bij veel mensen ontbreekt. Na het 1ste tot 3e levensjaar vermindert het verteringsenzym lactase.
Ten derde omdat zuivel een van de leveranciers is van het vrouwelijke hormoon oestrogeen, dat de groei van (borst-)kanker kan bevorderen en de werking van een schildklier kan verslechteren.
Ten vierde omdat het enzym dat melk verteert zink nodig heeft als cofactor. Indien er te weinig zink aanwezig is in ons lichaam gaat ons immuunsysteem ofwel onze weerstand achteruit maar er ontstaat ook een melk verslaving. Een tekort aan beschikbaar zink is herkenbaar aan witte vlekken op de nagels.
Ten vijfde remt het de vitaminen en mineralen opname. Melk zorgt namelijk voor een verminderde opname van mineralen in de darmen daar bepaalde onderdelen van de melk in de darmwand blijft kleven. We nemen de calcium uit koemelk op sowieso moeilijk op. We nemen het mineraal fosfor uit de melk wel goed op maar dat onttrekt dan weer calcium aan de botten. En melk bevat relatief veel fosfor. Door een ongunstige verhouding calcium en magnesium onttrekt koemelk magnesium aan het lichaam. Het gevolg is dan, net als bij een hoog fosfor gehalte, dat botontkalking ontstaat.
Als laatste remt melk onder meer de opname van vitamine B12 en vitamine D, het laatste verlaagt onze en vergroot het risico op huidkanker. Bij gepasteuriseerde melk zijn door verhitting de meeste slechte, maar ook goede, bacteriën gedood. Pasteurisatie vernietigt bovendien 50% van de enzymen en vitaminen.
Zijn er dan alternatieven voor koemelk?
Kan geitenzuivel dan wel?
Geitenzuivel lijkt meer op onze lichaamsamenstelling (aminozuur samenstelling) dan koemelk zuivel. Zuivel gemaakt van koemelk is zwaarder te verteren dan zuivel van een geit. Geitenzuivel geeft dan ook minder vaak aanleiding tot overgevoeligheidsreacties en maag-darmklachten. Behalve de eiwitten worden ook de vetten in geitenmelk sneller en vollediger verteerd en opgenomen in vergelijking tot koemelk. Geitenzuivel heeft namelijk hogere gehalten gemakkelijk afbreekbare korte en middellange vetzuurketens. Ook de opname van de mineralen in ons lichaam is beter uit geitenmelk dan koemelk.
De zuivel van de geit bevat echter wel, net als koemelkzuivel, lactose. Orthomoleculair gezien hebben we zuivel niet nodig als bouwstof en is ook geitenzuivel een voedingsmiddel dat niet of heel beperkt in een orthomoleculair patroon voorkomt.
En overige zuivels?
Rijstmelk is lactose- en glutenvrij maar veroorzaakt wel bloedsuikerschommelingen. Het bevat van nature linolzuur (omega 6) en door de standaard toevoegde zonnebloemolie neemt het linolzuurgehalte nog meer toe, wat ontstekingen bevordert.
Sojamelk is weliswaar lactosevrij maar is zwaar verteerbaar. Indien er sprake is van een koemelkallergie is er bijna 100% kans dat er ook sprake is van een soja-allergie. Ook sojamelk bevat veel linolzuur en werkt daarmee ontstekingen in de hand. De trend om koemelk te vervangen door sojamelk is geen oplossing.
Havermelk is lactosevrij maar bevat linolzuur en gluten. Deze glutenvorm avinine kunnen wij echter beter verteren dan de gluten uit tarwe en spelt.
Amandelmelk is favoriet bij veel mensen. Let wel op want het kan allergische reacties kan geven. Dat komt omdat het eiwitgehalte van amandelen hoog ligt, let dus ook op bij amandelmeel en zeker bij veelvuldig gebruik van amandelmeel.
Kokosmelk is lactose- en glutenvrij. Het bestaat uit veel verzadigd vet, dus is het raadzaam het flink te verdunnen met water. Het verzadigde vet van kokos is voor ons wel een makkelijk verteerbare vorm.
Welke peulvruchten zijn belangrijk?
Peulvruchten hebben veel vezels en bestaan voor 50% uit koolhydraten en voor 20% uit eiwit. Door deze verhouding van koolhydraten en eiwitten zijn deze peulvruchten een zwaar verteerbare eiwitbron. Pinda’s vallen ook onder deze peulvruchten groep.
Rauwe peulvruchten bevatten naast waardevolle stoffen ook giftige stoffen, waarmee zij zich beschermen tegen de buitenwereld. Deze stoffen brengen schade toe aan dier of mens doordat het de opbouw van eiwitten in de war stuurt. De bekendste ervan is fasine, dat samenklontering van de rode bloedlichaampjes veroorzaakt. Hoge en lange verhitting maakt fasine zo veel mogelijk onschadelijk en dat gebeurt tevens bij het ontkiemen van de peulvruchten.
Naast deze giftige stoffen bevatten peulvruchten ook enzymremmers, die zowel onze vertering van eiwit als van zetmeel kan tegengaan en een tekort aan een bepaald eiwit (methionine) kan veroorzaken, hetgeen het ontgiftingssysteem van het lichaam belemmert. Koken, maar ook fermentatie, maakt gelukkig de enzymremmers grotendeels onschadelijk.
Peulvruchten bevatten tevens plantaardige giftige eiwitten (lectinen en saponinen) die de plant nodig heeft om te kunnen overleven en zich te beschermen tegen het gevaar van buitenaf. Deze lectinen zorgen bij de mens dat de darmen de bouwstoffen moeilijk uit de voeding kunnen halen en beschadigen het darmslijmvlies, waardoor er ontstekingen ontstaan. Hierdoor kan een tekort ontstaan aan de vitaminen A, D, E, B12, biotine en het mineraal zink. Lectinen zijn warmtebestendig en koken zorgt niet voor een complete uitschakeling van de giftige stoffen. Onvoldoende gare bonen veroorzaken symptomen die lijken op voedselvergiftiging. Er ontstaat dan een ontstekingsreactie in de darmen.
Peulvruchten die minder last hebben van al deze bovenstaande aspecten zijn de verse peulvruchten zoals sperziebonen, snijbonen, sugar snaps, taugé, peultjes, okra, kousenband. De verhouding van koolhydraten en eiwitten van verse peulvruchten is veel gunstiger en daar door zijn deze lichter verteerbaar. Deze vorm van peulvruchten is ook veel minder verzurend. De pH waarde is de maat waarmee de zuurgraad wordt aangegeven. Deze pH waarde van ons bloed hoort net niet zuur te zijn met een gemiddelde waarde van Ph 7,4. In een verzuurd lichaam steken ontstekingen de kop op en het bevordert botontkalking. Het mag duidelijk zijn dat deze peulvruchten mijn voorkeur hebben.
De combinatie van rijst of andere granen met peulvruchten zorgt dat wij meer eiwitten van de peulvruchten op nemen, van 30% naar 70%. Door de combinatie van de eiwitten van de peulvruchten, de granen en daarbij voldoende vitamine C uit groenten ontstaat het eiwit (carnitine) dat normaalgesproken alleen voorkomt voor in dierlijke producten, vooral in vlees.
Past soja in een orthomoleculair voedingspatroon?
Onder de peulvruchten valt ook de sojaboon. Deze peulvrucht is al tijden flink in opkomst, vooral ter vervanging van vlees. De peulvrucht soja is echter lang niet zo’n geschikte voedingsbron. Het hoge eiwitgehalte (26%) in combinatie met de aanwezige koolhydraten (38%) in de sojaboon maakt het een zeer zwaar verteerbaar eiwit. Het soja eiwit verzorgt tevens snel een hoge graad van allergie. Dat komt ook omdat wij de bacterie in onze darmflora vaak missen die de enzymen maken om soja te verteren. Dit geldt overigens ook voor lupinen en zeewier.
De gefermenteerde (bewerkt door bacteriën) soja in de vorm van tempé heeft een veel lager eiwitgehalte (17%) en is daarmee makkelijker verteerbaar maar, kan net zo goed een allergie veroorzaken. En door de fermentatie kan het ook hoofdpijnklachten veroorzaken, bij gefermenteerde voeding is namelijk het histamine gehalte hoog.
Soja bevat daarnaast een ruime hoeveelheid van het ontstekingsbevorderende omega 6 vetzuur. Het bevat een groot aantal stoffen die onze gezondheid negatief beïnvloeden, onder meer blokkeert het een enzym dat zorgt voor de opnamen van eiwitten. Daarnaast heeft het de schadelijke lectinen die de darmwand aantasten en grote hoeveelheden fytinezuur en fosfor die zorgen voor een slechte opnamen van mineralen.
Soja staat bekend vanwege de gunstige stoffen onder meer tegen borstkanker. Deze plantenstoffen in soja die beschermen tegen kanker beschermen ook tegen hart- en vaataandoeningen, botontkalking (osteoporose), premenstrueel syndroom (PMS) en overgangssymptomen. Maar deze plantenstoffen zitten ook in spliterwten, lijnzaad, zonnebloempitten, pompoenpitten, sesamzaad, linzen, kikkererwten en taugé.
In de maag begint de eiwitvertering met behulp van maagzuur, wat een onderdeel is van ons maagsap. Helaas worden maagzuurremmers veelvuldig gebruikt. Vaak ten onrechte want ook een tekort aan maagzuur voelt aan als een overschot aan maagzuur. Hoe weet je dat je juist een tekort of inderdaad een teveel aan maagzuur hebt? Zie daarvoor bij ontstekingen de citroensaptest in dit college: https://colleges.gezonddoorvoeding.com/colleges/allergie-of-intolerantie/
Stel je hebt last van een teveel aan maagzuur dan zijn maagzuurremmers symptoom bestrijding. Want het teveel aan maagzuur wordt veroorzaakt door een slecht functionerende alvleesklier. Ons lichaam gaat dat opvangen met de aanmaak van meer maagzuur. De alvleesklier staat vaak onder druk door te veel en de verkeerde koolhydraten, of er is sprake na een parasiet of van stress en daar valt voedingsstress ook onder.
Maagzuurremmers kan zorgen voor een bacterieel overgroei zoals SIBO, zie https://colleges.gezonddoorvoeding.com/colleges/darmklachten/ Parasieten komen ook aanbod in dit college.
Maagzuurremmers kunnen ook onder meer ook rusteloze benen veroorzaken, slechthorendheid, botporeusheid, verminderd geheugen, visuele achteruitgang of migraine. Zie voor dit laatste onderwerp: https://colleges.gezonddoorvoeding.com/colleges/lever-en-ontgiften
Een kleine tip: bij een tekort aan maagzuur helpt het om citroensap voor de maaltijd te drinken met wat water, dat zorgt dat er maagzuur wordt aangemaakt. Daarnaast zorgen dat het maagslijmvlies weer opgebouwde wordt zodat er voldoende maagsappen aangemaakt worden. Hoe? Dat is te vinden bij ontstekingen in dit college: https://colleges.gezonddoorvoeding.com/colleges/allergie-of-intolerantie/
Leer van specialisten hoe je een voedingspatroon kan veranderen
Bekijk de colleges ‘on demand’ op de computer, tablet of mobiel. Start het streamen van vakspecialisten om jouw kennis bij te spijkeren, te verversen of te verbreden
Altijd en overal beschikbaar
Tegen een aantrekkelijke prijs
Voor beginners en gevorderden
Een centrale rol voor welke koolhydraten?
Wat valt er onder de groep koolhydraten:
- Alle granen
- Suiker in verschillende vormen
- Fruit
- Groenten
Koolhydraten hebben altijd invloed op de bloedsuikerspiegel en zorgen er voor dat je meer wilt gaan eten. Koolhydraten maken onrustig zowel in de vorm van suikers als in de vorm van brood als pasta. Een uitzondering daarop is groenten. Groenten hebben een hoog vezelpercentage en hier ontbreken hoge hoeveelheden suikers.
De vertering van de koolhydraten gebeurt al in de mond daarmee is goed kauwen de eerste stap om de voeding makkelijk aan te bieden aan onze darmen. Het enzym dat in onze mond de koolhydraten verteert heet amylase. Des te vermoeider wij zijn, des te actiever wordt het amylase. Bij een slaaptekort komt er een verdubbeling van de amylase. Ons lichaam vangt dus deze en nog vele andere klappen op maar laten we het niet te veel uitdagen.
Koolhydraten zijn veel gemakkelijker te verteren dan de gecompliceerde eiwitten. Maar koolhydraten hebben dus wel het grote nadeel dat ze invloed hebben op de bloedsuikerspiegel en tot de productie van het hormoon insuline aanzetten. Het hormoon insuline werkt op haar beurt weer ontstekingsbevorderend. Daarbij raakt bij een hoge productie van insuline de alvleesklier, die de producent is van dit hormoon, uitgeput met vermoeidheid als gevolg. Deze vermoeidheid zorgt dat er nog meer gegraaid wordt naar koolhydraten en er ontstaat een vicieuze cirkel.
Waarom veel groenten?
Op de eerste plaats omdat groenten een hele goede bron zijn van de mineralen kalium, magnesium en calcium. Producten van het seizoen, van eigen (Nederlandse) bodem en biologische groenten zijn het meest rijk aan deze mineralen. Deze mineralen voorkomen de verzuring van ons lichaam en botontkalking. Als het lichaam verzuurd raakt, krijgen vooral westerse ziekten de kans en komt het lichaam in een ontstekingsfase. Zodra het lichaam te zuur is, is het niet in staat goed te ontgiften. Ook de darmbacteriën (darmflora) hebben te lijden onder een verzuurde status. In een verzuurd lichaam werken de enzymen ook niet optimaal en krijgen ook daardoor ontstekingen de kans.
Fruit en groenten werken ontzurend, alle andere koolhydraatvormen zijn verzurend.
Wat werkt nog meer verzurend?
Denk bijvoorbeeld aan koolzuurhoudende dranken, cafeïne en stress.
Cafeïne bindt mineralen en zorgt voor uitscheiding van deze ontzurende mineralen.
Stress, en daarmee ook voedingsstress, werken verzurend. Stress vraagt namelijk enorm veel van de mineralenhuishouding en daarmee ondermijnt het de ontzurende rol van de mineralen.
Om een goede zuurgraad te behouden is een patroon dat bestaat uit 80% groenten en een klein beetje fruit en slechts 20% van de verzurende voeding. Fruit zorgt weliswaar voor een ontzuring van het lichaam maar bevat relatief veel natuurlijke suikers, vooral fructose. Preventief werkt fruit goed maar ook niet meer dan 2 stuks/porties per dag en dan bij voorkeur bessen, frambozen en bramen. Maar eenmaal in een ontstekingsfase werkt fruit dit proces snel in de hand. In vruchtensappen zit zoveel natuurlijke suikers, vooral fructose dat er veel insuline wordt aangemaakt en de lever het teveel omzet in cholesterol. Het hormoon insuline werkt ook weer ontstekingsbevorderend.
Waarom dan nog meer veel groenten?
Omdat groenten veel verschillende vezels die de beste voeding zijn voor onze goede bacteriën in de darmen en een hoog gehalte aan de veelal positief werkende plantenstoffen hebben. Deze plantaardige stoffen (fytonutriënten) hebben een grote anti-oxidanten werking. In ons lichaam komt oxidatie voor bij het verbranden van voedsel en bij de energieproductie, maar ook bij de afweer en het ontgiften. Bij deze nuttige en noodzakelijke oxidatieprocessen ontstaan onvermijdelijk vrije radicalen. Dit zijn instabiele moleculen die de cellen en weefselstructuren beschadigen. Antioxidanten die in grote verscheidenheid in groenten voorkomen, zorgen er voor dat deze schade beperkt blijft.
Ten opzichte van andere kookmanieren behouden, op rauwkost na, gestoomde groenten de meeste enzymen, vitaminen, mineralen en plantenstoffen. Ook het stoomvocht is rijk aan deze micronutriënten en is te gebruiken als bouillon.
Sommige groenten bevatten het essentiele onverzadigde vetzuur omega 3 vetzuur alfalinoleenzuur, zoals spinazie, postelein en alfalfa.
Het non-heamijzer in groenten nemen wij minder goed op dan het heamijzer in vlees. Met behulp van voldoende vitamine C zetten we het non-heamijzer om tot een ijzervorm die ons lichaam goed kan opnemen.
Het bladgroen (chlorofyl) zorgt voor de groene kleur van planten. Dit helpt ontgiften en ondersteund daarmee de lever en de darmen. Het bladgroen ondersteunt de bloedsamenstelling om zo bloedarmoede te voorkomen. Daarnaast remt bladgroen ontstekingen en werkt het desinfecterend.
Verse groenten genieten absoluut de voorkeur in vergelijking met blik, pot of diepvriesgroenten. Alle bewerkingen zorgen voor een vermindering van de vitaminen, mineralen en plantenstoffen. Diepvriezen doodt de plantaardige weefsels. Het aanwezige water in de groenten en fruit kristalliseert namelijk. De kristallen beschadigen de celwanden. Daardoor gaan actieve plantenstoffen zich abnormaal gedragen.
Nu we weten dat ruim groenten eten belangrijk is voor onze gezondheid wil ik ingaan op een aantal specifieke groepen binnen de enorme variatie van groenten.
Koolsoorten zijn kruisbloemigen
Zoals alle planten beschermen kruisbloemigen zich tegen de buitenwereld. Niet al deze beschermingsstoffen zijn even goed voor ons. De beschermingsstoffen van de kruisbloemigen echter juist wel. Ze bevatten afweerverhogende, ontgiftende en daardoor kankerremmende plantenstoffen. Deze stoffen zijn vooral geconcentreerd in het midden van de groenten.
Onder de kruisbloemigen vallen behalve alle koolsoorten zoals bloemkool, boerenkool, broccoli, spruitjes, witte kool, Chinese kool ook waterkers, tuinkers, radijs, mierikswortel, koolrabi, rammenas, mosterdzaad, koolzaad en rucola.
Het kapot maken van de cellen door het snijden van de groenten verhoogt het gehalte aan bepaalde kankerremmende plantenstoffen bij de kruisbloemigen.
Bij het koken van groenten in ruim water vermindert het aantal beschermende plantenstoffen al met de helft in tien minuten tijd. Het beste is kruisbloemigen zo kort mogelijk te stomen of te koken in weinig water. Ook kooktechnieken als smoren en roerbakken is mogelijk om een zo groot mogelijke hoeveelheid gunstige stoffen uit de kruisbloemige te behouden. Neem daarbij wel een korte bereidingstijd en een lage temperatuur in acht.
Koolsoorten kunnen last geven in de darmen indien het slijmvlies niet goed functioneert cq ontstoken is. De Chinese kool, broccoli en spitskool zijn licht verteerbare koolsoorten.
Wat zijn nitraatrijke groenten en nitraatarme groenten?
Nitraatrijke groenten zijn onder meer bieten, koolrabi, andijvie, bleekselderij, postelein, spinazie, raapstelen, sla (vooral lollo rosso), spitskool, Chinese kool, paksoi, venkel, snijbiet, radijs en tuinkers.
Nitraatarme groenten zijn wortels, pastinaak, schorseneren, knolselderij, asperges, uien, prei, witlof, savooi- en witte kool, zuurkool, spruitjes, boerenkool, bloemkool, broccoli, peultjes, doperwten, sperziebonen, snijbonen, sugar snaps, taugé, komkommer, courgette, pompoen, aubergine, paprika en rabarber.
Nitriet staat nogal eens in een negatief daglicht want het bindt zich in het bloed met hemoglobine waardoor het bloed zijn zuurstofverbindende vermogen verliest. Maar een voordeel van nitriet is dat het zich met maagzuur vormt tot stikstofoxide (NO). NO doodt onder andere E-coli en salmonella in de maag. Het kan daarmee een rol te spelen bij het voorkomen van respectievelijk maag-en darminfecties. Mijn raad die ik eerder heb aangegeven om vooral te variëren speelt dus ook met al deze gezonde groenten!
Welke groente vallen onder nachtschade?
Nachtschade is de plantenfamilie waar tomaten, aubergine, peper, paprika, cojibes en aardappelen bij horen. De zoete aardappel is hierop een uitzondering. Vooral rauw geconsumeerd kan deze nachtschade groep spierpijn veroorzaken en vermoeidheid veroorzaken. Beperking van nachtschade kan ik tevens aan raden vanwege de plantenafweerstoffen solanine, tomatine en capsaïcine die leverklachten, darmklachten en slijmvliesklachten opleveren.
Waarom geen granen in een Orthomoleculair voedingspatroon?
Onder de koolhydraten vallen ook de granen maar waarom wil ik die zoveel mogelijk uit het patroon hebben?
Granen hebben wij als bouwstof niet nodig. Het is een brandstof die veel invloed heeft op de bloedsuikerspiegel. Hoe vaker die bloedsuikerspiegel in beweging komt hoe sneller er sprake is van veroudering van ons lichaam. Uiteraard scheelt het of er sprake is van volle granen of geraffineerde granen. Volle granen hebben uiteraard minder invloed op de bloedsuikerspiegel en de aanmaak van het hormoon insuline wat ontstekingsbevorderend werkt.
Maar er zijn meer redenen waarom het vermijden van granen positief voor ons lichaam werkt. Behalve de gluten, fytinezuur en het fosfor gehalte dat schade brengt aan ons lichaam of aan de opnamen van mineralen hebben de meeste granen een overschot aan linolzuur dat ontstekingsbevorderend werkt. Vooral de vezels van granen maar ook van de aardappelen tasten de darmwand (darmslijmvlies) aan door plantenstoffen (saponinen en lectinen) die de plant nodig heeft zich tegen de buitenwereld te verdedigen en te beschermen. Daarnaast nemen wij de eiwitten beter op indien er geen granen bij gegeten worden en die eiwitten hebben wij juist zo hard nodig als bouwstof van iedere cel, hormonen, neurotransmitters, enzymen etc.
Gluten wat zijn dat? Dat is een eiwit wat in veel granen voorkomt. Als men praat over gluten gaat het meestal over de gliadine vorm die in tarwe en spelt zit. Gliadine vormt samen met glutenine het eiwit gluten. Gliadine komt voor in tarwe en spelt. Deze vorm staat bekend als het gaat om allergieën. Echter er zijn meer glutenvormen zoals avinine in haver, rijst en mais. Dus nee, rijst is niet glutenvrij, alleen wordt dat wel vaak zo aangegeven omdat het niet gaat om de gliadine vorm. Rijst heeft zelfs nog een andere glutenvorm, oryzine.
Hordeine is de glutenvorm die voorkomt in gerst, kafirine is de glutenvorm die voorkomt in gierst en secalinine is de glutenvorm die voorkomt in rogge. Op het moment dat we van die zogenaamde glutenvrije granen net zoveel gaan eten als we dat doen van tarwe zullen ook daar probleem met de vertering ontstaan. Het gevolg is allergieën ofwel een lekke darm. Andere benaming zijn lekkende darm, IMD, leaky gut. Zie voor meer informatie hierover: https://colleges.gezonddoorvoeding.com/colleges/allergie-of-intolerantie/
Waarom geen suiker in een orthomoleculair voedingspatroon?
Nog een koolhydraatvorm maar nu een die ik helemaal niet wil zien in een celopbouwend patroon. De gifstof suiker kunnen we zien als een nepenergiebron met veel nare gevolgen van dien. Een wolf in schaapskleren, ook wel de witte moordenaar genoemd. 10 minuten buiten wandelen geeft net zoveel energie als een koekje met het voordeel dat van 10 minuten wandelen onze bloedsuikerspiegel constant blijft. Het koekje zorgt voor een snelle stijging van de bloedsuikerspiegel en daarop volgt een flinke daling met als gevolg dat er weer trek ontstaat in wat zoets of een kop koffie.
Suiker is een vorm van koolhydraten die geen toegevoegde waarde geeft aan onze voeding om het lichaam op te bouwen en te onderhouden. Het betekent lege calorieën, ofwel het onttrekt aan het lichaam vitaminen en mineralen, zoals calcium, magnesium, zink, chroom, vitamine B en C voor de verbranding van suiker.
- Een tekort aan magnesium door suiker veroorzaakt onrust en een verhoogde bloeddruk
- Een tekort aan zink en vitamine C zorgt voor een verlaagde weerstand
- Het lijkt of we er energie van krijgen maar het veroorzaakt uiteindelijk een energie tekort door een gebrek aan B vitaminen. Het veroorzaakt tevens energiegebrek door uitputting van de lever (ontgiften van de suiker) en alvleesklier (alsmaar insuline produceren)
- Een te veel aan suiker zetten we om in vet
- Het verzorgt bloedsuikerschommelingen wat uiteindelijk leidt tot suikerziekte
- Het werkt ontstekingsbevorderend
- Het bevordert schimmels
- Suiker vernielt de structuur van collageen (aderopbouw/spataderen) onder andere door gebrek aan vitamine C
- Het veroorzaakt rimpels en het versnelt het verouderingsproces
- Suiker veroorzaakt snel weer een honger gevoel
- Het werkt verslavend
- Het verhoogt het cholesterolgehalte
- Het veroorzaakt gisting in de darmen en beïnvloedt daardoor de darmflora negatief. Kalk voorkomt dat suiker gaat gisten en wordt onttrokken aan het lichaam (botten) bij een overmatige suikerinname
- Suiker en een grote zetmeelconsumptie geven gedragsveranderingen, zoals woedeaanvallen, plotselinge driftbuien, onverklaarbare angstgevoelens, verminderde concentratie, asociaal gedrag, te grote beweeglijkheid, gestoorde motoriek, opgejaagdheid, geërgerd gedrag, agressie, energietekort, vermoeidheid en depressies
In kant en klaar producten, van koek tot aan sauzen, zit veel suiker verwerkt. Overigens ook veel zout. Maar ook aan potten groenten wordt vaak suiker als smaak maker toegevoegd. Verpakkingen lezen raad ik dan ook ten zeerste aan.
De suikervervangers zoals honing, oerzoet, stevia, agavesiroop, ahornsiroop kán een alternatief zijn, maar beperking blijft noodzakelijk om het immuunsysteem niet te ondermijnen en de meeste suikervervangers geven net zo goed een snelle en grote reactie ten aanzien van de bloedsuikerspiegel. Het is voor het immuunsysteem en de algehele gezondheid van belang de bloedsuikerspiegel zo gelijk mogelijk te houden. Dat bespaart energie en het spaart de organen zoals de alvleesklier en de lever.
De suikervervangers stevia is inmiddels ruim bekend. Er is echter een verschil tussen de vormen. De groene stevia is de natuurlijke vorm. Die vind je onder meer in natuurvoedingswinkels. De witte stevia is de geraffineerde (bewerkte) vorm en die vind je in de voedingsmiddelen industrie dus die vorm zou ik mijden.
Een andere suikervervanger erythritol ofwel E-nummer 968 is wat minder bekend. Dit wordt verkregen door fermentatie van glucose door een gist. Dit type suiker komt van nature ook in kleine hoeveelheden in fruit voor, zoals in druiven, peren en meloenen en in paddenstoelen. Ook zit er erythritol in gefermenteerde voeding zoals rode wijn en kaas.
We kennen erythitol onder de merknaam Sukrin. De zoetkracht ligt op ongeveer 70% van de gewone geraffineerde witte suiker. Erythritol bevat bijna geen calorieën terwijl deze stof wel zorgt voor een zoete smaak vandaar dat dit net als stevia in trek is. Wij mensen kunnen erythritol wel opnemen, maar niet afbreken. Dit zorgt ervoor dat de energie niet vrijkomt. Bij gezonde mensen is er dan geen stijging waar te nemen van de bloedsuikerspiegel.
Echter zoetstoffen zonder calorieën kunnen de hersenen op een verkeerd been zetten. De zoete smaak maakt dat de hersenen verwachten dat er suiker te aankomt. Als dit dan niet zo is, kan dit vreetbuien in de hand werken. Suiker verhoogt namelijk tijdelijk de hoeveelheid serotonine in de hersenen. Als deze kick ontbreekt bij gebruik van erythritol, is de kans groot dat er verder naar suiker gezocht wordt. Het blijft een onnatuurlijk en geraffineerd product. Want hoewel erythritol van nature in onze voeding voorkomt, is de in de winkels verkochte variant niet afkomstig uit groente en fruit, maar verkregen via fermentatie van maiszetmeel door gisten. Het is dus geen werkelijke voeding voor je lichaam.
Andere zoetstoffen die eindigen op “ol” zoals sorbitol en xylitol kunnen we niet opnemen in de dunne darm en die komen dan uiteindelijk in de dikke darm terecht. De bacteriën in de dikke darm weten wel raad met deze stoffen en kunnen daardoor bij een overmaat aan inname zorgen voor vervelende klachten zoals krampen, winderigheid en diarree.
Aan mij wordt regelmatig de vraag gesteld welke van deze 2 natuurlijke suikers beter zou zijn: ahornsiroop of agave siroop? Ahornsiroop heeft minder invloed op de bloedsuikerspiegel dan agave siroop. Dat komt omdat het voor 90% uit fructose bestaat en slechts voor 10% uit glucose. Echter de lever heeft het dan wel zwaarder in vergelijking met ahornsiroop. De lever zet bij een grote hoeveelheid agave siroop de fructose om in glucose. Alleen glucose kunnen wij namelijk direct opnemen.
Een andere suiker waar vaak vragen over zijn is kokosbloesemsuiker. Deze natuurlijke suiker wordt gemaakt uit de nectar van kokos en daarna ingedikt tot een siroop of suikerkristallen. Bouwstoffen die aanwezig zijn: B-vitaminen, magnesium, calcium, kalium, zink, aminozuren, gunstige korteketenvetzuren, antioxidanten en de vezel inuline. Kokosbloesemsuiker lijkt gezonder dan witte suiker, maar de vraag is of ook daadwerkelijk na de bewerkingen alle bovenstaande bouwstoffen er nog in zitten. Bij de biologische vorm blijft de eindraffinage achterwege waardoor er in principe resterende vitaminen en mineralen aanwezig zijn.
Het effect van fructose op het lichaam
Fructose, ofwel vruchtensuiker, is de suiker die in het fruit voor komt. Het heeft een grotere zoetkracht (170%) en beïnvloedt de bloedsuikerspiegel veel minder dan gewone suiker.
Fructose veroorzaakt wel een veel grotere leverbelasting en is bij grote hoeveelheden cholesterolverhogend. Als we te veel fructose aan de lever aanbieden, maakt de lever er cholesterol van. Fructose in onze voeding is verantwoordelijk voor een hoger risico op een leververvetting, alvleesklierkanker en nierstenen. Als er op verpakkingen staat dat er “alleen natuurlijke suikers zijn toegevoegd” dan bedoeld de fabrikant meestal fructose!
In fruit komen ook flinke concentraties fructose voor vandaar dat 2 porties fruit per dag bij een gezond persoon prima is. Zodra er sprake is van een ontstekingsfase dan is het beter deze 2 porties fruit weg te laten en te vervangen door groenten.
Zomerfruit zoals bessen, frambozen en bramen bevat over het algemeen minder fructose. Vruchtensappen hebben logischerwijs hoge concentraties aan fructose, het advies is dan ook heel stuks fruit te eten en de sappen uit het patroon te halen.
Vaak gebeurt het dat de enzymen ontbreken die nodig zijn om fructoseketens om te zetten. Bij ruim 1/3 van de bevolking is er al sprake van een fructose intolerantie. De slecht verteerde fructosedelen hopen zich op in de lever, de nieren en het darmslijmvlies en zorgt indirect dat het energie niveau verlaagt. Zie https://colleges.gezonddoorvoeding.com/colleges/allergie-of-intolerantie/
Fructoseophoping kan klachten geven zoals trillen, duizeligheid, misselijkheid, lusteloosheid, het vasthouden van vocht houden, geel zien, brijachtige ontlasting, gezwollen onderbuik, jeuk, krampen, gemakkelijk ontstaan van blauwe plekken, slaapproblemen, nachtmerries en frequent plassen.
Fruit maar ook ui en prei kunnen vrij snel gasvorming geven zijn vanwege hoge hoeveelheden fructoseketens. Allerlei bacteriën voeden zich met deze fructoseketens. Daarbij maken ze koolzuur en andere gassen die een opgeblazen gevoel kunnen veroorzaken.
Vruchtensuiker (fructose) wordt meestal niet geproduceerd van vruchten maar uit maïszetmeel gemaakt. Maïs is een goede voedingsbodem voor de candidaschimmel. Dat betekent dat we het gebruik van maïs het beste kunnen vermijden. Deze bij maïs ook aan cornflakes, maïsmoutstropen, popcorn, maïs eieren, maïsbrood.
Kalknagels
In de macronutriënten groep koolhydraten is het dus heel belangrijk welke vorm je kiest om bijvoorbeeld kalknagels te voorkomen of aan te pakken. Kalknagel, wees alert dat er sprake is van een schimmel!
Kalknagels lijken een op zichzelf staand ziektebeeld maar er is een verband met onze darmen.
Als je de darmen aanpakt verdwijnen de kalknagels, je pakt het dan dus bij de basis aan en doet niet aan symptoom bestrijding. Het kan wel heel lang (soms jaren) duren eer de kalknagel of kalknagels echt helemaal verdwenen is/zijn.
Wat gaat er mis de darmen? We voeden deze niet goed. Er ontstaat een zogenaamde disbalans in de darmflora (onze darmbacteriën, zo’n 1,5 kilo). Behalve kalknagels kan dan bijvoorbeeld ook blaasontsteking, witte vloed, allergieën het gevolg zijn.
Een veel voorkomende schimmel is de candida. Deze schimmel heeft de overhand gekregen in ons darmen omdat de aanwezige darmbacteriën gevoed worden met suikers en niet met vezels. Wanneer darmbacteriën geen vezels krijgen gaat de zogenaamde darmflora achteruit en krijgen schimmels de kans om te groeien. Schimmels hebben we altijd bij ons maar deze willen we wel graag onder de duim houden. Als we praten over vezels gaat dat vooral over de vezels van groenten, een klein beetje van fruit en niet over de vezels van granen.
Indien onze darmbacteriën niet goed gevoed worden, breken ze tevens de slijmvlieslaag af waardoor potentieel ziekmakende bacteriën de onderliggende darmwand kunnen bereiken en aantasten. Je wordt dan vatbaarder voor bacteriële darminfecties, allergieën, ontstekingsziekten, prikkelbare darm etc.
Er is een eenvoudige test om te zien of er sprake is van candida, deze test is te vinden in mijn college over darmklachten: https://colleges.gezonddoorvoeding.com/colleges/darmklachten/
Ervaring van een van mijn cliënten met de candida test:
De dag na mijn zonde van een “foute” leverworst heb ik de test gedaan: vol met candida.
Drie dagen later nog een keer gedaan en toen was het helemaal helder. Leuk om te zien.
Op een feestje was er een vergissing gemaakt met wat er ook al weer in welke hartige taart zat: ook fout. Nu ik die test ken, vind ik het ook leuk om te kijken wat voor effect dat heeft. Volgende dag dus testen en inderdaad: weer een beetje, maar vele malen minder dan de eerste keer met de leverworst dus er zit vooruitgang. Daar ben ik blij mee.
Hieronder de voedingsadviezen die zorgt dat schimmels niet meer de kans krijgen verder te groeien.
Aanbevolen zijn:
Verse groenten en koude (zoete) aardappelen in verband met de vezels en vorming van boterzuur.
Fruit uitgezonderd citrus en zoet fruit zoals druiven, bananen, ananas en gedroogd fruit.
Koud geperste oliën vooral extra vierge olijfolie, hazelnootolie, avocado-olie, sesamolie.
Extra vierge kokosolie/vet, kokos en kokosmelk.
Zaden en pitten: sesamzaad, pijnboompitten, pompoenpitten.
Kruiden zoals oregano, kurkuma, kruidnagel, gember, knoflook, komijn.
Taugé, groene erwten, verse bonen, linzen, spinazie, gierst, boekweit, quinoa.
Candida groeit in een zuur milieu. De meeste voedingsmiddelen zijn zuurvormend behalve groenten en fruit. Om te zorgen dat het lichaam weer licht basisch wordt en de candida geen kans meer krijgt is het zaak veel groenten meerdere malen per dag op het menu te zetten.
Af te raden zijn:
Producten met bakkersgist, ook zuurdesembrood bevat vaak bakkersgist.
Tarwe, spelt, kamut, haver, rogge, (koemelk)zuivelproducten, noten en citrus.
Champignons, paddenstoelen, schimmelkazen of fruit en noten met schimmelsporen.
Kikkererwten en kidneybonen.
Vermijden van gefermenteerde producten zoals (blauwschimmel) kaas, bakkersgist, azijn, yoghurt, kwark, tempé, zuurkool, olijven, sojasaus, varkensvlees, salami, (rook-)worsten, gerookte vis, rauwe vis en alcoholische dranken.
Absoluut geen maïs of producten waar maïs of maïsmeel in verwerkt is, bijvoorbeeld glucosestroop en popcorn.
Suiker en voedingsmiddelen die suikers of geraffineerde koolhydraten bevatten bijvoorbeeld koek, ontbijtkoek, frisdrank, gebak, witte rijst, witte pastaproducten, kant en klare voeding.
Zoet broodbeleg, ketchup, ketjap, gistextract of gedroogd fruit.
Vruchtensappen, bier of andere alcohol houdende dranken, koffie.
Producten met veel toevoegingen zoals kleur en smaakstoffen.
Bij het candidasyndroom is de darmflora vaak zo van slag dat rauwkost een verkeerde uitwerking heeft. Er treedt gisting in de darmen op, er wordt een alcoholvorm aangemaakt en het is weer een stapje terug. Hoe is het merkbaar dat rauwkost niet goed valt? De buik zwelt vrij snel op, krampen kunnen voorkomen en vermoeidheid speelt op daar de lever heel hard aan de slag gaat.
Nog wat extra tips ter ondersteuning
Suppletie om candida aan te pakken, kijk maar welke je te pakken kan krijgen, ze zijn allemaal goed: Kolorex, Kandillon, Thymocapryl, Mycopryl.
Is er sprake van vaginale candida (witte vloed) dan zijn daar speciale probiotica voor, vaginaal in brengen.
Kalknagels 2 maal per dag met vloeibare jodium 2 maal behandelen.
Zijn er ruwe plekken op de huid door de schimmel dan met biologische appelazijn paar keer per dag deppen. Voetbad met appelazijn verdunt met water is ook een goede optie.
Als er sprake is van de schimmel Candida Albicans neem dan een 3 maal daags 1 eetlepel colloïdaal zilver (Argentyn 23) met 1 eetlepel Aloë Vera op een lege maag voor minimaal 2 weken. Een probiotica ernaast is sowieso aan te raden.
Leer van specialisten hoe je een voedingspatroon kan veranderen
Bekijk de colleges ‘on demand’ op de computer, tablet of mobiel. Start het streamen van vakspecialisten om jouw kennis bij te spijkeren, te verversen of te verbreden
Altijd en overal beschikbaar
Tegen een aantrekkelijke prijs
Voor beginners en gevorderden
Belangrijke vetten voor het lichaam
Naast de eiwitten en de groenten vormt de absoluut noodzakelijke derde groep de vetten om ons lichaam op te bouwen en goed te laten functioneren. Maar dan is het wel belangrijk over welke vetten we precies praten.
Waarom vette vis, wild, gevogelte, noten, pijnboompitten en extra vierge olijfolie ofwel onverzadigde vetten? Want dit is wat we tegenwoordig vaak horen en lezen.
Naast het leveren van energie zorgt onverzadigd vet voor het opbouwen en onderhouden van de celwanden. Ze zijn nodig voor de soepelheid en de doorlaatbaarheid van de celwanden zodat de cellen hun werk goed kunnen uitvoeren.
Maar onverzadigd vet is tevens grondstof voor regelstoffen in ons lichaam zoals hormonen, prostaglandines, neurtotransmitters. Het is essentieel voor de opbouw en het onderhoud van het zenuwweefsel en voor de hersenopbouw.
Voor onze spijsvertering is het van belang te weten dat het voor de verbranding van verzadigd vet onverzadigd vet nodig is. Nu bestaan er verschillende soorten onverzadigd vet en de vraag is uit welke voeding halen we de juiste vetten?
Het onverzadigde vet dat zit in vette vis, wild, gevogelte, de ossenstaart, walnoten, hazelnoten, macadamia’s, paranoten, pijnboompitten en extra vierge olijfolie zijn lichaamopbouwend en/of ontstekingsremmend. De meest vette vis soorten zijn bijvoorbeeld makreel, botervis, zalm, sardines, haring, ansjovis, tonijn, zeewolf, heilbot, zalmforel.
Het onverzadigde vet uit zonnebloemolie werkt ontstekingen juist in de hand vooral omdat we daar momenteel een teveel van binnenkrijgen. Deze olie komt ruim voor in de voedingsmiddelenindustrie.
Ik heb een aantal belangrijke onverzadigde vetzuren met de voor ons meest bekende voeding op een rijtje gezet. Daarbij is het dus goed om te realiseren dat de omega 6 vetzuren in de vorm van linolzuur negatief werken voor onze gezondheid omdat we door ons westerse voedingspatroon absoluut een teveel van binnen hebben gekregen. Daarmee is de verhouding omega 3 ten opzichte van omega 6 uit balans geraakt met ontstekingen als gevolg.
- Omega-3 vetzuren in de vorm van EHA, EPA zit in vette vis.
- De plantaardige omega 3 vetzuren in de vorm van en alfa-linoleenzuur zit vooral in lijnzaad(-olie), zwarte bessenzaadolie, walnoot(-olie), (winter-)postelein, spinazie, chiazaad, waterkers en alfalfa.
- Omega-6 vetzuren in de vorm van linolzuur komt vooral voor in saffloerolie, maïskiemolie, zonnebloemolie (pitten), soja(-olie), druivenpitolie en rijstolie.
- Het omega-6 in de vorm van gamma-linoleenzuur (GLA) wat helpt het slijmvlies te onderhouden en op te bouwen. Het komt slechts in kleine hoeveelheden voor in haver, eidooiers, orgaanvlees en zwarte bessen.
- Het omega-6 vetzuur arachidonzuur komt vooral voor in dierlijk vet zoals zuivelproducten, schelpdieren zoals mosselen, vlees (met name oud, roodvlees), orgaanvlees zoals lever, gevogelte zoals kip en kalkoen, sardines, zalm, haring, makreel, eieren maar ook in de plantaardige pinda’s. Een beperkte hoeveelheid arachidonzuur is essentieel voor onze celwandopbouw. Een teveel zorgt echter voor ontstekingsbevorderende reactie.
- Omega-9 is in de voeding voor al bekend in de vorm van oliezuur. Dit is een ontstekingsneutraal vetzuur dat voorkomt in onder meer olijfolie, hazelnootolie, hazelnoten, avocado, macadamia’s en high oleïc zonnebloemolie.
Bij de onverzadigde vetten (vloeibare vetten) is het dus belangrijk dat de vormen omega 3 en omega 6 in balans zijn. De omega 6 overheerst over het algemeen en is vaak flink uit balans ten opzichte van de omega 3. Het gevolg is op een gegeven moment ontstekingen maar ook postnatale depressie, ADHD en dyslexie geven aan dat er sprake is van een tekort aan omega 3.
Omega 6 krijgen wij veel binnen in een westers patroon door granen en kant-en-klare voeding. Maar vergis je niet in hoeveel omega 6 er ook in noten zit.
De echte effectieve omega 3 bron is vette vis. Er is ook een plantaardig omega 3 zoals hierboven vermeld. Dit zorgt net als de dierlijke omega 3 en de andere onverzadigde vetzuren voor flexibele celwanden. Dat is gunstig want daardoor functioneren wij veel beter. Echter als ontstekingsremmer is de vorm van de dierlijke omega 3 nodig. Wij kunnen onder gunstige omstandigheden de plantaardige omega 3 (ALA) in de dierlijke vormen (EPA en DHA) omzetten. Die goede omstandigheden ontbreken echter veelvuldig: ons lichaam is te verzuurd, er zijn te veel zware metalen aanwezig en te weinig vitaminen en mineralen om de omzetting goed te laten verlopen. Dus vette vis is een belangrijke eiwitbron die veelvuldig op het menu mag komen te staan. De zware metaal vervuiling in de vis is een aandachtspunt dat valt onder het ontgiften. Iedere dag groene groenten eten zorgt dat we zware metalen weer kwijt raken en hoe kleiner de vis hoe minder er sprake is van zware metaalbelasting.
Olijfolie:
Eerste advies: gebruik altijd extra vierge olijfolie. Zowel bij koud gebruik als voor warm gebruik.
De extra vierge olijfolie heeft gelukkig al zijn goede stoffen nog, de zogenaamde antioxidanten (plantenstoffen ofwel fytonutriënten). En juist die antioxidanten zijn nodig om bij verwarming de vrije radicaal vorming tegen te gaan. Een geraffineerde olie (geen extra vierge dus) is van alle mooie goede stoffen ontdaan, geen antioxidanten meer en die kunnen dus die oxidatie die altijd plaats vindt bij verhitting niet tegen gaan! Geoxideerde olie is schadelijk voor ons systeem dus een goede reden om nooit geraffineerde te gebruiken.
Uiteraard zijn we een groot deel van die antioxidanten dus kwijt als we de extra vierge olijfolie gaan verhitting maar dat beschermt ons dan tegen de vrije radicalen die er anders ontstaan bij de geraffineerde verhitte olijfolie
Tweede advies: de olijfolie nooit te hoog te verwarmen.
Truckje: eerst de pan verwarmen en dan pas de extra vierge olijfolie erin gieten en direct het te bereiden product (hopelijk vooral groenten) toevoegen zodat de olie nooit te warm kan worden.
Derde advies: gebruik voor koud gebruik een betere kwaliteit olijfolie dan bij warm gebruik. De echte koudgeperste kwaliteit olijfolie is kostbaar. Dus een graadje minder, iets goedkopere voor warm gebruik kan ik aanraden puur voor de portemonnee, het hoeft dus niet!
Vierde advies: de optimale bewaartemperatuur is tussen de 15 en 20 graden.
Zet de olijfolie dus niet in het raam kozijn. Kies ook altijd voor een donkere fles want ook door licht oxideert de olijfolie.
Vijfde advies: test de olijfolie.
Behalve een goede geur is er nog een andere simpele test uit te voeren om de kwaliteit te bepalen. Schenk een borrelglaasje vol met de olijfolie. Plaatst dit in de koelkast. Na 2 dagen is dit goed koud. Ziet het er dan nog net zo vloeibaar dan is er sprake van lage kwaliteit. Is het drapering geworden, witter en dikker dan is er sprake van topkwaliteit. De eerste ga je dus niet meer gebruiken, de 2de gebruik je voor koude gerechten. En er dan een zoeken die er tussen in zit voor verwarmde gerechten.
Weetjes over de olijfolie: het is een omega 9 ofwel een onverzadigd vet. Dit is een omega vorm die niet specifiek ontstekingsremmend werkt maar door de antioxidanten wel dus ja dat wetende is het slim de goede extra vierge olijfolie regelmatig koud te gebruiken. Omega 9 valt onder zogenaamde langketenvetzuren. Dat betekent dat de lymfe voor de verwerking ook een rol spelen. Zijn de lymfe overbelast (vervuiling, ontsteking) dan helaas heel beperkt de oliefolie en ook visolie inzetten.
De fytonutriënten oleocanthal en fytosterol zijn de bekendste stoffen inde extra vierge olijfolie die als antioxidanten werken maar er zitten er nog veel meer in. De plantenstoffen B-sitosterol, campesterol en stigmasterol bijvoorbeeld werken vooral cholesterolverlagend en kanker werend. De fyto nutriënten tyrosol, hydroxytyrosol, oleurpeïne, secoiridoïden en lignanen beschermen ons DNA tegen vrije radicalen. Vergeet al deze gekke namen maar snel maar onthoud dat de niet geraffineerde koudgeperste extra vierge olijfolie de meeste antioxidanten bevat.
Onverzadigde vetten zijn belangrijke bouwstoffen van onze hormonen.
In Spanje hebben vrouwen met ernstige menstruatie klachten het recht om per maand minstens 3 dagen ziekteverlof te nemen. Ook in Nederland groeit de vraag naar dit verlof. Persoonlijk kan ik dan zeggen dat ik daar ooit veel aan had gehad, want mijn menstruatie was zeer ernstig. Echter het kwam voort uit een disbalans van de hormonen en vervuiling is mijn systeem. Dus in plaats van symptoom bestrijding (paar ziektedagen) is het beter de koe bij de horens te vatten en het probleem ook echt op te lossen. Dat kan door te ontgiften en de hormonen weer aandacht te geven. Te starten bij het hormoon insuline en het hormoon cortisol, zie: https://colleges.gezonddoorvoeding.com/colleges/hormonale-klachten/
Waarom geen margarine?
Begin 1900 werd er een methode ontdekt om plantaardige vetten te harden. Daarmee werd het dierlijk vet in de margarine vervangen en werden margarines zachter en smeerbaarder. Vooral de plantaardige zonnebloemolie, maïsolie, koolzaadolie zijn tegenwoordig in margarines verwerkt. Echter bij het verhardingsproces van deze plantaardige oliën zetten onverzadigde vetten zich om tot verzadigde vetten waarbij transvetten ontstaan.
Transvetten zijn dus kunstmatige vetten die ontstaan bij de industriële productie van margarine, maar ook van brood, snoep, koekjes, gebak, mueslirepen, kant en klare pannenkoekenmeel, ontbijtgranen etc. Diverse methoden van het verwerken van onverzadigde oliën hebben tot gevolg dat vetten veranderen in schadelijke stoffen. Deze processen (van hydrogeneren, raffineren en deodoriseren) verbeteren de consistentie waardoor producten bijvoorbeeld smeerbaar zijn. Of ze verbeteren de smaak, maar daardoor wijzigt een deel van de vetzuren chemisch in uiterst giftige moleculen. Bij het proces van hydrogeneren (harden) van oliën ontstaan de zogenaamde transvetzuren.
Transvetzuren zorgen, net als verzadigd vet, voor een inflexibele celstructuur. Daarnaast dragen ze bij tot hart- en vaatziekten, verlagen het afweersysteem en verhogen de bloedsuikerwaarde en zorgen voor een verminderde celfunctie.
Ik werk hoofdzakelijk met (ongeraffineerde of de geraffineerde reukloze) kokosolie, roomboter en extra vierge olijfolie daar alle 3 verhit mogen worden. Roomboter en kokosolie kunnen tegen hoge verhitting maar geen enkele soort olijfolie kan dat. Deze kan tot maximaal 160 graden verhitting. Het beste is dan eerst de pan te verwarmen, dan pas de extra vierge olijfolie er in schenken en direct de ingrediënten toe voegen om vrije radicaal vorming (giftige stoffen) te voorkomen. De extra vierge olijfolie heeft plantenstoffen die de vrije raciaal vorming tegengaat. Echter kokosolie niet gebruiken op het moment dat er sprake is van een koortslip, roomboter niet als er sprake is van een lactose intolerantie of koemelkallergie en olijfolie niet indien er een overbelasting is van het lymfestelsel.
Water als transport voor afvalstoffen
Ons lichaam bestaat voor zo’n 70% uit water dus het is begrijpelijk dat aanvulling van dit belangrijke component aandacht verdient. Twee procent uitdroging geeft al een energieverlies van 20%. Dit is goed merkbaar doordat je gaat gapen.
Water zorgt voor transport van afvalstoffen en heeft daarmee een directe reinigende werking. Water helpt echter ook indirect het lichaam te reinigen. Het lymfestelsel kan namelijk niet goed werken er te weinig vocht in de vorm van water het lichaam aanwezig is. Gelukkig heeft ons systeem daar een oplossing voor maar het is wel een noodoplossing neemt. De lever de functie van het lympfestelsel over wat echter een extra belasting voor de lever betekent. Water drinken ondersteunt dus indirect het functioneren van de lever, die vooral reinigende en ontgiftende rol heeft.
Indien er te weinig water binnenkomt, beperken de nieren de urineproductie om het verlies van te veel vocht tegen te gaan. De urine is dan zeer geconcentreerd en er is een verminderde afgifte van afval producten.
Er is zo’n 3 liter vocht per dag nodig. Met ons voedsel krijgen we ongeveer 1 liter water binnen. Dan blijft er maximaal twee liter water over. Eén glas water (ongeveer 150 cc) per uur is een handige leidraad om tot zo’n 1,5 a 2 liter per dag te komen. Probeer tijdens de maaltijden geen water te drinken maar een half uur na de maaltijd dit weer op te pakken.
Gelukkig levert groenten en fruit ons veel water maar hebben wij bij eiwitten juist extra water nodig voor de verwerking ervan. Ons voedingspatroon kan dus ook een grote rol spelen bij de hoeveelheid water die we binnen krijgen of nodig hebben!
Water vervangen door koffie, thee, frisdrank, vruchtensappen, alcoholische dranken of koolzuurhoudend water is weliswaar een leuke afwisseling maar dat raad ik om verschillende redenen niet aan. Koolzuurhoudend water verzuurd bijvoorbeeld ons lichaam, de cafeïne van koffie, zwarte en groen thee bindt vitamineren en mineralen en scheidt deze ongebruikt weer uit, vruchtensappen hebben een grote invloed op de bloedsuikerspiegel en daarmee op de insuline aanmaak en de lever heeft veel ontgiftend werk aan alcoholische dranken. Water dat ijskoud is kan ik overigens ook afraden want dat tast ons slijmvlies in de darmen aan.
Water is ook nodig om te ontgiften!
Gifstoffen zijn de laatste jaren sterk toegenomen, zowel in onze voeding, cosmetica als in onze omgeving. De lucht en ons water zijn vervuild. Maar ook vele gebruiksmiddelen zoals schoonmaakmiddelen en persoonlijke verzorgingsproducten bevatten zware metalen, kwik, microplastics, oplosmiddelen etc. etc..
Opstapeling van vergiften verstoort de hormonen en zorgt voor ontstekingen op den duur. Hoofpijn, vermoeidheid en huiduitslag zijn al tekenen dat er al sprake is van vervuiling. Bewustwording hiervan en dan de stap maken om iedere dag te ontgiften valt onder de orthomoleculaire voedingsleer. Hoe kan je dat doen?
Door iedere dag water te drinken. Gefilterd water heeft dan uiteraard wel de voorkeur. Thee maken van gember of brandnetel is een mooie manier van ontgiften.
Groene bladgroenten eten helpt de zware metalen uit ons lichaam te verwijderen.
Bieten, asperges, artisjok, knoflook zijn voorbeelden van ontgiftende groenten en ook alle koolsoorten. Grapefruit is een van de beste fruitsoorten die de lever helpt met zijn taak.
Gebruik kruiden die de lever ondersteunen zoals oregano, tijm, kurkuma.
Uiteraard helpt sporten en naar de sauna gaan ook om het ontgiften te ondersteunen.
Maar herkennen en erkennen van voeding die ons lichaam geen goed doet en waar de lever hard voor moet werken is ook een punt van aandacht en bewustwording. Hoeveel koffie kan ik dan wel drinken? Mag ik dan nog wel een roze koek of een zak chips leeg eten? Het zijn allemaal eigen keuzen. Echter als je je verdiept in hoe het werkt en welke voeding je kan inzetten om je eigen systeem goed te laten functioneren kan je een bewustere en vaak gezondere keuze maken.
Wil je je verder verdiepen in hoe ons lichaam vervuild en wat je er zelf aan kan doen? Of wil je weten hoe je kan zien of je lever goed functioneert of juist niet? Ga dan naar:
https://colleges.gezonddoorvoeding.com/colleges/lever-en-ontgiften
Ontstekingsremmende en ontstekingsbevorderende voeding.
Ontstekingen en ons Westerse bestaan gaan bijna gelijk op als je daar geen oog voor hebt. Bewustwording van dit proces is belangrijk.
Bij een disbalans in onze darmen en verzuring van ons systeem steken ontstekingen de kop op. Dat heb meestal niet 1,2,3 door. Een sluipend proces wat chronisch kan worden met alle gevolgen van dien. Zodra er sprake is van een ontsteking gaan witte bloedcellen (leukocyten) aan de slag. Witte bloedcellen zijn een onderdeel van onze weerstand. Super dus maar deze leukocyten hebben voedingsstoffen nodig en dat halen zij uit ons darmslijmvlies. Dat wordt dus tijdelijk van mindere kwaliteit. Eten wij gezond, dan bouwen we dit slijmvlies weer op. Doen we dat niet dan gaat het proces van ontstekingen en afbraak slijmvlies verder en kan het ook het longslijmvlies (hooikoorts, COPD), maagslijmvlies (maagzuur gevoel), baarmoederslijmvlies (overmatige menstruatie, cysten) en ga zo maar door aantasten. Wat is gezond en opbouwend eten? Zie daarvoor mijn gratis college op deze site.
Ontstekingen ontstaan in een verzuurd lichaam. Dus voldoende ontzurende mineralen in de vorm van magnesium, kalium, natrium en calcium is belangrijk. Deze mineralen krijgen we vooral binnen door voldoende (per maaltijd 300 gram) groenten te eten. Vind je dat moeilijk begin dan voor het ontbijt met fruit te eten en zorg dat de lunch en avondmaaltijd ruim van groenten voorzien zijn. Vergeet niet dat stress en bijvoorbeeld een parasitaire belasting of schimmel belasting veel verzuring oplevert. Zie https://colleges.gezonddoorvoeding.com/colleges/darmklachten/
Dat hele proces van aantasten van het darmslijmvlies waar een chronische ontsteking altijd begint, heet een lekke darm, lekkende darm, leaky gut of IMD (Intestinale Mucosale Disfunctie). Zie het college Allergie of intolerantie en ontstekingen https://colleges.gezonddoorvoeding.com/colleges/allergie-of-intolerantie/
Dit geeft ook altijd aan de dat darmflora, onze 1,5 kilo darmbacteriën die voor onze gezondheid zorgt, uit balans is en de ziekmakende bacteriën de overhand hebben gekregen doordat wij die darmbacteriën niet voldoende groentevezels hebben aangereikt en te veel suikers hebben aangeboden. Op het moment dat onze darmen openstaan, zo noemen we dat dan, is onze weerstand vele male lager en krijgen virussen de kans om binnen te komen.
Zie https://colleges.gezonddoorvoeding.com/colleges/weerstand-tegen-virussen/
Een natuurlijke stof die kan helpen. Lactoferrine kan de receptoren bezetten waar virussen en bacteriën de cellen binnen kunnen komen, waardoor het moeilijker wordt voor virussen om de cellen te infecteren. Lactoferrine kan zich ook hechten aan bacteriën en hun celwand beschadigen, oa door de aanmaak van vrije radicalen met behulp van ijzer. Als er veel ijzer in het bloed zit kan dat opgepikt worden door lactoferrine, ook als de pH waarde laag is ofwel sprake is van hoge zuurgraad (wanneer rode bloedcellen/hemoglobine wordt afgebroken komt er ijzer vrij).
Beweging verhoogt de concentratie van lactoferrine in het bloed. En door pas te eten na beweging verhoog je het nog meer.
Na al deze informatie kom ik met het meest relevante. Westerse ziekten zijn allemaal ontstekingsziekten. Een overzicht welke voeding ontstekingsremmend werkt en wat ontstekingen bevorderd is dan ook geen overbodige luxe.
Ontstekingsremmende voeding
- Omega 3 vetzuren in de vorm van EPA en DHA, ofwel vette vis, en in de vorm van alfalinoleenzuur uit bijvoorbeeld spinazie, postelein, alfalfa, pijnboompitten, chiazaad en walnoten.
- Extra vierge olijfolie en extra vierge kokosolie
- Antioxidanten zoals de meeste fytonutriënten (plantenstoffen), met name die in groenten voorkomen
- Uien en knoflook, vooral rauw gebruiken
- Specerijen en kruiden, zoals kurkuma (geelwortel), gember, oregano, mosterdzaad, tijm, salie, koriander, rozemarijn, munt en bieslook.
Wat vermijden om ontstekingen te voorkomen?
- Suiker, ook een teveel aan natuurlijke suikers inclusief fruitsuikers
- Een teveel aan linolzuur zoals in zonnebloemolie (kant en klaar producten) en brood
- De gluten, vooral de gliadine vorm aanwezig in tarwe en spelt
- Verzadigd vet: voeding waar relatief veel verzadigd vet in voorkomt zijn varkens-, lams-,geitenvlees, kaas en cacao
- Koolzuurhoudend water
- Meer eten dan de spijsvertering aan kan
- Het hormoon insuline, geactiveerd door suiker/alcohol en grote hoeveelheden koolhydraten, zoals brood, pasta, rijst
- Stress, en dus ook voedingsstress van bijvoorbeeld melk en tarwe
- Verzuring van het lichaam wat te voorkomen is door veel groenten te eten
Klachten en ziektebeelden
Blaasontsteking
De suiker D-mannose is eigenlijk een onverteerbare vezels maar wordt een essentiële suiker genoemd. De veroorzaker van de meeste blaasontstekingen de E.coli bacterie hecht zich aan deze suikervorm en voorkomt daarmee dat de bacteriën zich kunnen hechten in het urinekanaal en de blaaswand. Zo kan dus een blaasontsteking worden voorkomen. D-mannose vinden we vooral in de cranberries (veenbessen) maar ook in bessen, perzik, appels, verse bonen, linzen, alle groenten en vooral broccoli en andere koolsoorten, aloë vera, en in shiitake.
Hoge bloedruk
Een hoge bloeddruk is gekoppeld aan magnesium. Vaak wordt er alleen gesproken over een teveel aan natrium en een tekort aan kalium. Iedere cel heeft een natrium-kalium pompje om de bloeddruk te reguleren maar dat pompje werkt alleen goed als er voldoende magnesium beschikbaar is. Inderdaad belangrijk dat er niet teveel zout (denk dan vooral aan kant-en-klare voeding en bijvoorbeeld ijs) binnenkomt. Maar zeer zeker is het van belang dat de magnesiumspiegel op orde is. Beenkrampen of hartkloppingen kan aangeven dat er sprake is van een magnesium tekort. Stress en ook stress voeding (zoals oa koemelk, gluten, soja, zeewier, lupine, alcohol, suiker) rooft magnesium uit ons systeem. Medicatie is ook een grote stress bron.
Hoge bloeddruk kan ook ontstaan door dichtgeslibde aderen. Roken, overgewicht en verkeerde voeding spelen hier onder meer een rol in. Voldoende onverzadigde vetten vooral in de vorm van vette vis is aan te raden en voldoende antioxidanten uit groenten en fruit.
Spataderen
Niemand vindt het leuk om spataderen te krijgen/hebben. Voorkomen is in deze gemakkelijker dan de spataderen te laten verdwijnen. Ook al laat je dat operatief doen, dan nog is het zaak om met preventie te zorgen dat deze niet weer ontstaan. Collageen is de belangrijke stof om spataderen te voorkomen. Dit lijmvormende eiwit is namelijk van cruciaal belang voor goed bindweefsel. De bouwstoffen zijn specifieke eiwitten en oa door alcohol en cafeïne worden deze geroofd. Een andere belangrijke bouwstof voor gezonde aderen is vitamine C. Bij te weinig vitamine C maken we wel aderen aan maar die zijn dan van inferieure kwaliteit en tja dan zie je spataderen ontstaan. Bij spataderen is er ook vaak een link naar slechte darmflora en een overbelaste lever.
Prikkelbare darmsyndroom ofwel IBS
Dit verschijnsel kan gepaard gaan met diarree of constipatie maar vaak is het een afwisseling van deze 2. De oorzaak is stress, dat kan dus ook voedingsstress zijn. Denk daarbij aan suiker, alcohol, veel koffie, tarwe, koezuivel, soja, lupine, zeewier. Een parasiet of schimmel overgroei kan ook stress veroorzaken. Meer oorzaken zijn te vinden in dit college:
https://colleges.gezonddoorvoeding.com/colleges/darmklachten/
Door alleen ontstekingsremmende voeding op het menu te zetten krijg je rust in het darmstelsel. De darmen communiceren met de hersenen en deze communicatie verloopt bij onrust in het darmstelsel ook niet meer optimaal. De hersenen communiceren ook met de darmen (oa via de nervus vagus) en bij een slechte communicatie gaat de vertering achteruit.
Nervus Vagus is de zenuw die loopt tussen de hersenen en de darmen. Bij een blokkade kan er dus een prikkelbare darm ontstaan maar ook een depressie. Zie hiervoor dit college: https://colleges.gezonddoorvoeding.com/colleges/alzheimer-en-depressie/
Bij 75% van de mensen die last hebben van IBS is er sprake van overgroei van bacterie uit de dikke darm in de dunne darm. Dat kan zeer pijnlijk zijn, krampen voor al na zoetigheid. Dit wordt SIBO genoemd. Zie ook daarvoor het college van de darmen.
COPD/astma en hooikoorts
Dit komt voort uit een beschadigd longslijmvlies. Dat geeft dan ook direct aan dat het darmslijmvlies aangetast is, men spreekt dan van een lekke darm. En een aangetast darmslijmvlies houdt automatisch in dat de darmflora, onze darmbacteriën (microbioom) niet optimaal is. Een goede vertering en ontstekingsremmende voeding is nodig om het slijmvlies weer te optimaliseren zodat we weer beschermt zijn en goed kunnen functioneren. Daarnaast zijn veel vezels van groenten nodig voor de darmflora, dat is de beste voedingsbodem van onze darmbacteriën, Zie https://colleges.gezonddoorvoeding.com/colleges/allergie-of-intolerantie/
Neem contact op
Onduidelijkheden of vragen wat ik voor jou kan betekenen. Schroom niet om contact op te nemen.
Telefoon
Kom langs
Slikweg 8, 4321 SV Kerkwerve Zeeland